انتخاب مادربرد ، یکی از تصمیمات مهم در زمان تهیه و یا ارتقاء یک کامپیوتر است .انتخاب فوق ، علاوه بر تاثیر مستقیم بر عملکرد فعلی سیستم ، بیانگر انعطاف سیستم در زمان ارتقاء نیز می باشد . قابلیت های فعلی یک کامپیوتر و پتانسیل های ارتقاء آن در آینده ، جملگی به نوع مادربرد انتخابی بستگی خواهد داشت . امروزه بر روی مادربردها ، پورت های پیشرفته ای نظیر FireWare IEEE 1394و یا USB 2.0 و حتی کارت های ( تراشه ) صدای شش کاناله و کنترل های RAID وجود داشته که می توان از آنان در زمان ارتقاء سیستم و بدون نیاز به نصب امکانات جانبی دیگر ، استفاده بعمل آورد.
همه چیز درباره مادربرد
انتخاب مادربرد ، یکی از تصمیمات مهم در زمان تهیه و یا ارتقاء یک کامپیوتر است .انتخاب فوق ، علاوه بر تاثیر مستقیم بر عملکرد فعلی سیستم ، بیانگر انعطاف سیستم در زمان ارتقاء نیز می باشد . قابلیت های فعلی یک کامپیوتر و پتانسیل های ارتقاء آن در آینده ، جملگی به نوع مادربرد انتخابی بستگی خواهد داشت . امروزه بر روی مادربردها ، پورت های پیشرفته ای نظیر(( FireWare IEEE 1394و یا USB 2.0 و حتی کارت های ( تراشه ) صدای شش کاناله و کنترل های RAID وجود داشته که می توان از آنان در زمان ارتقاء سیستم و بدون نیاز به نصب امکانات جانبی دیگر ، استفاده بعمل آورد
درزمان انتخاب یک مادربرد همواره سوالات متعددی در ذهن تهیه کننده (خریدار ) مطرح می گردد: مادربردها چگونه با یکدیگر مقایسه می گردند؟ پارامترها ی سنجش و ورزن هر کدام چیست؟ ( پردازنده ها ، نوع تراشه ها ، نحوه ارتباط با دستگاههای ذخیره سازی ). معیار انتخاب یک مادربرد چیست ؟ Chip set های یک مادربرد بیانگر چه واقعیت هائی می باشند ؟ امکانات یک مادربرد چه تاثیراتی را در حیات فعلی و آتی سیستم بدنبال خواهد داشت؟میزان کارایی و کیفیت یک سیستم تا چه میزان وابسته به پتانسیل های مادربرد می باشد ؟ موارد فوق ، نمونه سوالاتی است که در زمان انتخاب یک مادربرد در ذهن تهیه کنندگان مطرح می گردد. در این مقاله قصد داریم به برخی از پرسش های متداول در زمینه انتخاب یک مادربرد پاسخ داده و از این رهگذر با ضوابط و معیارهای انتخاب صحیح یک مادربرد بیشتر آشنا شویم .
جایگاه مادربرد
مادربرد ، پردازنده و حافظه سه عنصرحیاتی در کامپیوتر بوده که در زمان انتخاب مادربرد، سرنوشت پردازنده و حافظه نیز بنوعی رقم خواهد خورد.انتخاب مناسب یک مادربرد از جمله تصمیمات مهمی است که دامنه آن گریبانگیر تجهیزات سخت افزاری دیگر نیز خواهد شد. انتخاب یک مادربرد قدیمی و از رده خارج ( ولو اینکه در حال حاضر پاسخگوی نیازها و خواسته ها باشد ) می تواند زمینه بروز مسائل متعددی در ارتباط با ارتقاء و افزایش توان عملیاتی کامپیوتر در آینده را بدنبال داشته باشد . فراموش نکنیم ما کامپیوتر را نه بخاطر خود بلکه بخاطر اجرای برنامه ها ( در حال حاضر و آینده ) تهیه می نمائیم .
تاریخچه مادر بورد:
برد اصلی (MotherBoard) یکی ازاجزای اساسی و مهم کامپیوترهای شخصی محسوب می گردد.در سال ۱۹۸۲همزمان با ارائه اولین کامپیوترهای شخصی از برد اصلی استفاده گردید. اولین برد اصلی از لحاظ اندازه نسبتا” بزرگ و بر روی آن ریزپردازنده ۸۰۸۰ نصب گردید. این برد شامل BIOS ، سوکت هائی برای حافظه مربوط به CPU و مجموعه ای از اسلات ها بود که کارت هائی از طریق آنها به برد اصلی متصل می گردیدند. در صورتیکه قصد استفاده از فلاپی درایو و یا یک پورت موازی و … وجود داشت، می بایست یک برد جداگانه تهیه و آن را از طریق یکی از اسلات های موجود، به برد اصلی متصل کرد. وضعیت فوق سرگذشت اولین بردهای اصلی استفاده شده در کامپیوترهای شخصی بود. شرکت های آی . بی .ام و اپل با ایجاد تغییرات اساسی، بردهائی را طراحی نمودند که امکان اضافه کرد پتانسیل های دلخواه و جدید در هر زمان میسر بوده و تولید کنندگان متعدد بتوانند محصولات خود را بر اساس استانداردهای فوق طراحی و به بازار عرضه نمایند. برداصلی یک مدار چاپی چند لایه است . مسیرهای مسی که Traces نامیده می گردند، امکان حرکت سیگنال و ولتاژ را بر روی برد اصلی فراهم می نمایند. ازتکنولوژی چند لایه استفاده شده تا بدین طریق برخی از لایه های برد ، قادر به حمل داده برای BIOS ، پردازنده و حافظه بوده در حالیکه لایه های دیگر ولتاژ و Ground را بدون نگرانی از اتصال کوتاه جابجا نمایند. اندازه گذرگاه داده (Data Bus) برد های اصلی جدید دارای یک گذرگاه داده ای شصت و چهار بیتی می باشند. گذرگاه فوق عرض بزرگراهی را نشان می دهد که داده ها در طول آن حرکت و دراحتیار پردازنده گذاشته شده و یا پردازنده نتایج عملیات خود را از طریق آنها ارسال می نماید.
بخش های یک مادربورد؟
مادربورد شامل اتصالات بسیاری برای تمام بخشها می باشد. مادربوردها شامل شکاف های گسترش مانند ISA، PCI، AGP و سوکتهای DIMM می باشند. به علاوه آن شامل اتصالات بیرونی برای کارت صدای Onboard شما، درگاههای موازی و سریال، درگاههای PS/2 برای موس و صفحه کلید و همچنین اتصالات Firewire و شبکه می شود. بنابراین مادربورد نقش مهمی در عملکرد PC شما دارد، تمام بخشهایی را که شما می خرید به این بستگی دارند که مادربورد اتصالات صحیحی که قابل دسترس و کارآمد می باشد را داشته باشند. اگر شما Case کامپیوتر خود را باز کنید، مادربورد یک قطعه صفحه مدار مستطیل شکل و مسطح است که به نظر می رسد هر چیزی به یک دلیلی به آن متصل شده است. آن شامل بخشهای کلیدی زیر می باشند: یک ریزپردازنده “Socket” که تعریف می کند که مادربورد چه نوع واحد پردازش مرکزی را استفاده می کند. یک Chipset که سیستم مدار منطقی کامپیوتر را تشکیل می دهد و معمولا آن از دو قسمت که پل نام گرفته اند (یک پل شمالی و در مقابل آن پل جنوبی) تشکیل می شود و CPU را به بقیه سیستم متصل می کند. یک تراشه سیستم ورودی/ خروجی (BIOS) که اصلی ترین عملکرد یک کامپیوتر و چگونگی تعمیر آن را کنترل می کند. و یک ساعت بلادرنگ که تراشه ای است که با باطری کار می کند و زمان سیستم و عملکردهای اصلی دیگر را حفظ می کند. به علاوه مادربورد شکافها یا قسمتهایی برای الحاق قسمتهای جانبی گوناگون یا پشتیبانی از سیستم/ سخت افزار دارد. در آنجا یک Accelerated Graphics Port وجود دارد که منحصرا برای کارتهای ویدئو استفاده می شود، Integrated Drive Electronics که هم کنشگرها را برای درایوهای هارددیسک تهیه می کند، حافظه یا کارتهای RAM و PCIکه از میان دیگر چیزها اتصالات الکترونیکی را برای کارت کپچر ویدئویی و کارتهای شبکه تامین می کند.
جایگاه مادربرد
مادربرد، پردازنده و حافظه سه عنصر تعیین کننده در کامپیوتر بوده که در زمان انتخاب مادربرد، سرنوشت پردازنده و حافظه نیز بنوعی رقم خواهد خورد. (برای مطالعه بیشتر دراین مورد به سایر مقالات سایت میکرو رایانه مراجعه نمایید) انتخاب مناسب یک مادربرد از جمله تصمیمات مهمی است که دامنه آن گریبانگیر تجهیزات سخت افزاری دیگر نیز خواهد شد. انتخاب یک مادربرد قدیمی و از رده خارج (هر چند که در حال حاضر پاسخگوی نیازها و خواسته ها باشد) می تواند زمینه بروز مسائل متعددی در ارتباط با ارتقاء و افزایش توان عملیاتی کامپیوتر در آینده را به دنبال داشته باشد. فراموش نکنیم ما کامپیوتر را نه بخاطر خود، بلکه بخاطر اجرای برنامه ها (در حال حاضر و آینده) تهیه می نمائیم.
اجزای مهم مادربرد
از مهمترین ویژگی های مرتبط با مادربرد، می توان به موارد زیر اشاره نمود :
Chip Set مادربرد:
عملیاتی حیاتی و مهم نظیر روتینگ داده از هارد دیسک به حافظه و پردازنده را انجام و این اطمینان را بوجود می آورد که تمامی دستگاههای جانبی و کارت های الحاقی، قادر به گفتگو (ارتباط) با پردازنده می باشند. تولید کنندگان مادربردها، با افزودن چیپ ست های متفاوت بر روی مادر بردهای تولیدی خود، نظیر کنترلر RAID و پورت های Fireware، قابلیت های مادربردهای تولیدی خود را نسبت به سایر محصولات مشابه نشان می دهند .
چیپ ست های موجود بر روی یک مادربرد، باعث اعمال محدودیت در رابطه با انتخاب نوع پردازنده، حافظه و سایر تجهیزات جانبی دیگر نظیر کارت گرافیک، کارت صدا و پورت های USB 2.0 می گردد. (برخی از امکانات فوق نظیر کارت صدا، می تواند به عنوان پتانسیل های ذاتی همراه مادربرد ارائه گردد). اغلب مادر بردهائی که از یک نوع Chip set مشابه استفاده می نمایند، ویژگی های متعارفی را به اشتراک می گذارند (به ارث رسیده از Chip set) و کارآئی آنان در اکثر موارد مشابه می باشد. آگاهی از نوع پردازنده، حافظه، سرعت کنترل کننده IDE، کارت گرافیک و صدا، می تواند کمک مناسبی در خصوص انتخاب مادربرد ارائه نماید (مخصوصا” در مواردی که از Chip set مشابه استفاده می گردد).
پردازنده:
تولید کنندگان مادربرد در برخی مواقع، فهرست مادربردهای تولیدی خود را بر اساس نوع سوکتی که مادربرد از آن حمایت می کند، ارائه می نمایند. مثلا” سوکت ۴۷۸ برای P4 و سوکت A برای Athlon. در اکثر کاربردهای تجاری، کاربران تفاوت مشهودی را در ارتباط با سرعت بین دو پردازنده Athlon و P4 مشاهده نمی نمایند در حالی که ممکن است تفاوت قیمت آنها مشهود باشد. به هرحال نوع و سرعت پردازنده ای که می تواند همراه یک مادر برد استفاده شود، یکی از نکات مهم در رابطه با انتخاب مادربرد است .
پس به طور خلاصه در مورد پردازنده، باید مادر برد حداقل قادر به حمایت از پردازنده های رایج باشد. (پیشنهاد می شود قادر به حمایت از پردازنده های AMD یا اینتل باشد)
حافظه:
امروزه اکثر مادربردها از حافظه های SDRAM DDR) Double Data Rate) استفاده می نمایند. البته هنوز مادر بردهائی نیز وجود دارد که از RDRAM یا Rambus استفاده می نمایند. (تعداد این نوع از مادربردها اندک است). حافظه های DDR دارای سرعت های مختلفی بوده و پیشنهاد می شود که سریعترین نوعی که مادربرد حمایت می نماید، انتخاب گردد. تولید کنندگان مادربرد، حافظه های DDR را بر اساس سرعت Clock و یا پهنای باند تقسیم می نمایند. سرعت این نوع از حافظه ها (DDR) به ترتیب از کندترین به سریع ترین نوع ، بصورت زیر می باشد :
DDR200( aka PC1600) , DDR266( PC2100) , DDR333(PC2700) , DDR400(PC3200)
بردهایی که از RDRAM استفاده می نمایند دارای Chip set اینتل ۸۵۰ یا ۸۵۰E می باشند. این نوع از حافظه ها (RDRAM) می بایست به منظور افزایش کارآئی، به صورت زوج بر روی مادربرد استفاده شده و اسلات های خالی توسط CRIMM تکمیل (پر) گردند. حافظه ها ی RDRAM قادر به تامین پهنای باند بالای مورد نیاز برنامه هائی با حجم عملیات سنگین در ارتباط با حافظه می باشند. (مثل برنامه های ویرایش فیلم های ویدیوئی و یا بازیهای سه بعدی گرافیکی).
قیمت حافظه های RDRAM نسبت به حافظه های DDR دو برابر است. حافظه های RDRAM در حال حاضر با دو سرعت متفاوت ارائه میگردند: PC800 و PC1066. در صورت انتخاب پردازنده ای از نوع P4 که بر روی BUS با سرعت ۵۳۳ مگاهرتز اجراء می گردد، سرعت بیشتر پردازنده معیار اصلی انتخاب قرار گیرد. در زمان انتخاب حافظه، می بایست تعداد سوکت های DIMM و RIMM موجود بر روی مادربرد به همراه حداکثر حافظه قابل نصب بر روی آن دقیقا” بررسی گردد.
در مورد نوع حافظه حداقل : DDR 200/266 و پیشنهادی : DDR266/333 یا PC800/1066 Rambus
صدا و گرافیک:
اکثر مادربردهای موجود دارای کارت صدا بوده و بندرت می توان مادربردی را یافت که فاقد این قابلیت باشد. آخرین مدل مادربردها دارای چیپ ست دیجیتالی صدای ۶ کاناله بوده که برای بازی ها و فایل های MP3 مناسب تر هستند. در صورتی که قصد نصب یک کارت صدا بر روی مادر برد به منظور افزایش کیفیت صدا وجود داشته باشد، می توان با استفاده از Jumper و یا BIOS سیستم، کارت صدای موجود بر روی مادربرد (OnBoard) را غیر فعال و از کارت صدای مورد نظر خود استفاده نمود. در صورتی که بخواهیم از بازی های کامپیوتری استفاده نمائیم که دارای گرافیک سه بعدی می باشند، می بایست کارت گرافیک موجود بر روی مادربرد را غیرفعال و یک کارت گرافیک متناسب با نوع نیاز را بر روی مادر برد نصب نمود. در این رابطه لازم است به این نکته دقت شود که مادربرد انتخابی دارای اسلات AGP باشد. امروزه اکثر کارت های گرافیکی موجود از اسلات AGP بمنظور ارتباط با کامپیوتر استفاده می نمایند.
آشنایی با قطعات مادربرد
ZIF Socket
محل نصب CPU میباشد. این سوکت معمولاً با رنگ سفید بر روی مادربرد مشخص شده است.
به این سوکت Zero Insertion Force میگویند
RAM Slot
محل نصب RAMاین اسلات، با دو عدد چفت در کنار خود وظیفه نگهداشتن رم را بر عهده دارد.
اگر در مادربردی اسلات رم ها دارای دو رنگ متفاوت باشند، به این مفهوم است که این مادربرد از تکنولوژی Dual Chanel پشتیبانی می کند.
Power Connector
دو عدد کانکتور ولتاژ، از پاور به مادربرد متصل می شود. این دو کانکتور یکی بزرگ و مستطیل شکل و دیگری کوچک و مربع شکل میباشد (کانکتور ۱۲ ولت مادربرد) .وظیفه این دو کانکتور انتقال ولتاژ از پاور به مادربرد است.
IDE
این قسمت محل نصب کابل دیتای هارد و CD ROM میباشد. توجه کنید رنگ متفاوت کانکتور نشان دهنده نوع آن میباشد معمولاً IDE1 به رنگ آبی و اکثرا هارد اصلی سیستم را به آن وصل می کنند وIDE2 جهت نصب وسایلی مانند رایتر ، DVD Drive و CD Drive و غیره بکار می رود.
Floppy
محل نصب فلاپی که بوسیله کابل مخصوص ، اتصال فلاپی داریو و مادربرد را فراهم می کند.
AGP Slot
محل نصب کارت VGA یا همان کارت گرافیک.
اکثر مادربردها دارای اسلات AGP می باشند ولی در مادربردها جدید اسلتی به نام PCI Express بهره می برند که سرعت و امکانات بهتری را ارائه می دهد.
PCI Slot
این اسلات ها محل قرارگیری کارتهای متداول و رایج PCI مانند کارت مودم ، کارت کپچر ، کارت TV و مواردی از این قیبل می باشند.
SATA Connector
این کانکتورها به SATA Connector معروفند و هاردهایی با تکنولوژی سریال را وصل می کنند . از تکنولوژی ساخت پیشرفته تری برخوردارند سرعت بالای انتقال اطلاعات و حجم کمتر این نوع کابلها و سوکت ها از محاسن آن نسبت به IDEها میباشد.
Chipset
یکی از مهمترین قسمت های هر مادربرد چیپ اصلی آن میباشد. شاید این قطعه را بتوان قلب مادربرد نامید.کنترل تمام قطعات موجود بر روی مادربرد بر عهده این قطعه میباشد. یکی از دلایل گران تر بودن یک مادربرد نسبت به مادربردهای دیگر مدل و شرکت سازنده آن قطعه است. برای مثال مادربردهایی که چیپ آنها ساخت شرکت اینتل است نسبت به مادربردهایی که چیپ آنها ساخت کمپانی های دیگری چون VIA ، SiS و … می باشند از سرعت بهتر و امکانات بالاتری برخوردار میباشند.
Battery Backup
اطلاعاتی مانند تاریخ ، ساعت ، پسورد BIOS ، تنظیمات مربوط به نحوه بوت شدن ، فرکانس پردازنده و رم و مواردی از این قبیل که در برنامه BIOS مادربرد تنظیم می گردد ، همگی در قسمتی به نام CMOS RAM ذخیره می شود. باطری مادربرد وظیفه تغذیه این IC را دارد.
USB Port
این پورت ها به وسیله کابلهای کیس به USBهای جلو متصل میشوند .
Rear Panel
PS/2 Mouse و Keyboard و Serial Port و Parallel Port و Speaker
Audio و Microphone و SPDIF in و SPFIF out
یاد آوری : SPDIF مخفف عبارت Interface Format Sony Philips Digital و رابط صدای دیجیتال می باشد.
نحوه ارتباط با دستگاههای ذخیره سازی :
اکثر مادربردها، با استفاده از یک کنترلر IDE از درایوهای ATA/100 یا ATA/133 پشتیبانی می نمایند. بر اساس مطالعات انجام شده، تفاوت بین دو استاندارد فوق، بسیار ناچیز بوده و این امر نمی تواند تاثیر چندانی در رابطه با انتخاب یک مادربرد را داشته باشد. انتخاب مادربردهایی که توانایی پشتیبانی از RAID را دارند بسیار حائز اهمیت است. با استفاده از کنترلر فوق، می توان بر روی یک کامپیوتر از دو هارددیسک بطور همزمان استفاده نمود. بدین ترتیب، اطلاعات بر روی دو هارددیسک ذخیره و در صورت خرابی یک هارد دیسک، می توان از هارددیسک دیگر استفاده نمود. (تهیه یک کنترلر RAID بتنهائی مقرون بصرفه نبوده و لازم است درزمان انتخاب، مادربردی برگزیده شود که از RAID حمایت می نماید).
ارتباطات ( اتصالات ) :
اکثر مادربردها دارای پورت هایی نظیر Ethernet (اترنت) ، USB و FIREWARE می باشند. برخی از مادربردهای جدید، دارای امکاناتی به منظور خواندن Flash Memory می باشند. اخیرا” مادر بردهایی به نام Legacy Free مطرح شده اند که نیازی به پورت های جداگانه نداشته و تمامی پورت ها بطور مختصر در یک پورت تعبیه شده اند.
نکته مهم :
در اکثر موارد تهیه یک مادربرد جدید همراه با خرید پردازنده و حافظه اصلی نیز می باشد. به همین دلیل لازم است بررسی های لازم نیز در خصوص تاثیر این قطعات بر کارآئی مادربرد انجام گیرد. فراموش نکنیم که همواره پردازنده های جدید و با سرعت بالا دارای قیمت به مراتب بالاتری نسبت به نمونه های قبل از خود بوده و در صورتی که ضرورتی به استفاده از پردازنده های جدید، سریع و در عین حال گران وجود ندارد، می توان با توجه به نوع نیاز خود از پردازنده های دیگر (با سرعت کمتر نسبت به آخرین مدل های موجود) که با مادربرد انتخابی نیز مطابقت می نمایند، استفاده نمود.
یکی از اجزاء مهم هر مادربرد، Chip set می باشد که اطلاعات متنوعی را در ارتباط با توانائی مادربرد مشخص می نماید. نوع پردازنده و حافظه ای که مادربرد می تواند حمایت نماید، برخاسته از نوع Chip set یک مادربرد است. در برخی حالات نوع Chip set موجود بر روی یک مادربرد، بیانگر نوع پورت های صدا، ویدئو و کارت شبکه نیز می باشد (عناصر فوق بصورت onboard بر روی مادربرد تعبیه می شوند).
در زمان انتخاب یک مادربرد لازم است به این نکته دقت شود که تفاوت بسیار بالائی بین مادربردها از لحاظ قیمت وجود ندارد و می توان با در نظر گرفتن تمامی جوانب، مادربردی را انتخاب نمود که دارای امکانات جانبی نظیر کارت شبکه و کنترلر RAID باشد.
انواع چیپست های به کار گرفته شده روی مادربورد ها:
مادربورد هایی با چیپست های اینتل
Intel LGA 775
در حالیکه تنوع مادربورد های سوکت ۷۷۵ بسیار بالاست، درصد بالایی از این مادربورد ها از چیپست های ساخت اینتل استفاده میکنند. بعد از اینتل، انویدیا تامین کننده اصلی چیپست برای مادربورد های سوکت ۷۷۵ است.
Intel 945PL
مادربورد های چیپست ۹۴۵PL جزو ارزان ترین مادربورد های پشتیبان از پردازنده های Core 2 هستند. عمر چیپست ۹۴۵PL به از عرضه Core 2 ها بر میگردد. در آن زمان مادربورد هایی با این چیپست از پنتیوم ۴ و D و انواع سلرون پشتیبانی می کردند. بعد از عرضه پردازنده های Core 2، سازندگان مادربورد نسخه های جدیدی از مادربورد های ۹۴۵PL خود را عرضه کردند که از Core 2 ها پشتیبانی میکنند. این چیپست از پل جنوبی قدیمی ICH7 استفاده می کند و از فرکانس مسیر ۵۳۳ و ۸۰۰ مگاهرتز برای پردازنده و حداکثر فرکانس ۵۳۳ مگاهرتز برای حافظه پشتیبانی می کند. این چیپست ۴ پورت SATA و ۲ پورت IDE را نیز در اختیار کاربر قرار میدهد. همچنین با قابلیت صوتی HD سازگار بوده و حداکثر ۸ پورت USB 2.0 را نیز فراهم می کند.
همان طور که گفته شد برخی مادربوردهای ۹۴۵PL از پردازنده های Core 2 پشتیبانی می کنند. به عنوان مثال مادربوردی مثل ۹۴۵PL-S3P از گیگابایت که در حالت عادی از فرکانس مسیر ۱۰۶۶ مگاهرتز پشتیبانی می کند اما با اورکلاک فرکانس مسیر تا ۱۳۳۳ مگاهرتز قادر است از Core 2 های با فرکانس مسیر ۱۳۳۳ نیز کار کند.
چیپست ۹۴۵P چیپست دیگری است برای مادربورد های ۷۷۵ است که از لحاظ خصوصیات مشابه گونه PL است با این تفاوت که با حافظه، حداکثر فرکانس ۶۶۷ مگاهرتز و فرکانس مسیر ۱۰۶۶ مگاهرتز نیز سازگار است.مادربورد های جدید این چیپست با تمام ۲ Core ها تا حداکثر فرکانس مسیر ۱۰۶۶ به خوبی کار می کنند. به علاوه برخی از آنها قابلیت کار با پردازنده های ۱۳۳۳ مگاهرتزی را نیز دارند.
IntelP965 & P31
دو چیپست فوق هر دو برای مادربورد های رده متوسط در نظر گرفته شده اند اما به دلیل قابلیت های خوبی که دارند از آنها در مادربورد های پیشرفته نیز استفاده شده است. P965 همراه با عرضه پردازنده های Core 2 عرضه شد. از خصوصیات این چیپست می توان به پشتیبانی از فرکانس مسیر ۱۰۶۶ مگاهرتزی، فرکانس حافظه ۸۰۰ مگاهرتز، ۴ پورت SATA II و ۸ پورت USB 2.0 اشاره کرد. برای این چیپست نیز مادربوردهایی موجود دارند که در حالت عادی از فرکانس مسیر ۱۳۳۳ مگاهرتز پشتیبانی می کنند. این نوع مادربوردها در محصولا P965 ایسوس و گیگابایت زیاد به چشم می آیند. مدل های مختلف مادربوردهای P965 بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان قیمت دارند ( در زمستان ۸۶ ) همچنین برخی از این مدل ها از تکنولوژی CrossFire بهره می برند که امکان نصب همزمان دو کارت گرافیکی رادئون را فراهم می کند.
چیپست P35، جانشین P965 است که به همراه پردازنده های ۱۳۳۳ مگاهرتزی اینتل عرضه شد. این دو چیپست بسیار مشابه هم هستند و تنها چند قابلیت جدید به P35 افزوده شده است. اولین آنها پشتیبانی کامل از پردازنده های با فرکانس مسیر ۱۳۳۳ مگاهرتز است. قابلیت دیگر سازگاری با حافظه های DDR2 است. این چیپست سازگاری کار با انواع حافظه های DDR2 و DDR3 را دارد. حتی مادربوردهایی با این چیپست ساخته شده اند که روی آنها هر دو نوع حافظه گفته شده نیز نصب می شود. چیپست جدید از پردازنده های ۴۵ نانومتری جدید اینتل نیز پشتیبانی می کند.
به همراه چیپست P35 به جای پل شمالی ICH8 در P965 از پل جنوبی ICH9 استفاده می شود. هر دو پل جنوبی مذکور، دارای قابلیت پورت eSATA نیز هستند. بعد از عرضه چیپست P35، مادربوردهای P965 قدیمی تر، جای خود را به چیپست جدید دادند به طوریکه اکثر مدل های مادربوردهای P965 از هر برندی یک جایگزین P35 جدید پیدا کرد. کماکان برخی از مدل های خوب P965 در بازار دیده می شوند. نمونه ای از این مادربوردهای خوب P5B یا Commando هر دو از ایسوس هستند. البته مدل اولی این روز ها قیمت بالایی پیدا کرده و شاید خرید مادربورد هایی نظیر SY-I5P6-G از سویو یا P965T-A از الایت گروپ هم هستند که قیمت آنها به ۹۰ هزار تومان ( در زمستان ۸۶ ) و یا کمتر هم رسیده باشد و خرید آنها بسیار به صرفه است. مادربورد های P35 با حافظه های DDR2 طراحی شده اند، از بهترین این مادربوردها می توان به P35-DS3L از گیگابایت اشاره کرد. این مادربورد با حافظه های DDR2 سازگار بوده و دارای قابلیت های اورکلاک فوق العاده ای نیز است. قیمت این مادربورد حدود ۱۳۵ هزار تومان است که با توجه به قیمت سایر مادربورد های هم رده آن بسیار مناسب به نظر می رسد.
Intel P31
در ابتدای عرضه مادربورد های P35 قیمت این مادربورد ها نسبتا بالا بود. بنابراین کاربرانی که قصد خرید پردازنده های Core 2 با فرکانس مسیر ۱۳۳۳ مگاهرتز را داشتند، چاره ای جز خرید یک مادربورد گران قیمت نمی دیدند. فکری که اینتل برای این کاربران کرد، چیپست P31 است که همانند P35 از این نوع پردازنده ها پشتیبانی می کند. یکسری امکانات مثل پل جنوبی ICH9 و پشتیبانی از حافظه های DDR3 از P35 کسر شد تا مادربورد های P31 به وجود بایند. البته چیپست P31 زیاذ از سوی تولید کنندگان مورد استقبال قرار نگرفت و تعداد مدل های این چیپست خیلی زیاد نیست. قیمت این مادربورد ها در حدود ۱۰۰ هزار تومان است. به لحاظ قابلیت های اورکلاک و کارایی کل، P31 چیزی از P965 بیشتر ندارد. به خصوص در زمینه اورکلاک که مادربورد P31 بسیار ضعیف تر از P965 هستند. همانطور که گفته شد می توانید با حدود ۱۱۰ هزار تومان برخی مادربورد های P965 را بخرید که هم از فرکانس مسیر ۱۳۳۳ مگاهرتزی پشتیبانی می کنند و در اورکلاک نیز بسیار توانا هستند. در عوض اکثر این مادربورد ها از پردازنده های ۴۵ نانومتری جدید اینتل پشتیبانی نمی کنند در حالیکه مادربورد های P31 چنین محدودیتی ندارند.
Intel x38
چیپست هایی از اینتل که در نام آنها X وجود دارد به رده حرفه ای تعلق دارند. برای مدت ها، چیپست ۹۷۵X تنها چیپست اینتل در رده حرفه ای بود. با عرضه Core 2 ها اینتل جایگزین جدیدی برای این چیپست در نظر نگرفت اما چندی پیش این امر اتفاق افتاد و X38 به عنوان چیپست جدید اینتل برای رده حرفه ای در نظر گرفته شد. در یک نگاه کلی بین P35 و X38 تفاوت زیادی دیده نمی شود، این چیپست همانند P35 از فرکانس مسیر ۱۳۳۳ مگاهرتز و پردازنده های ۴۵ نانومتری اینتل پشتیبانی می کند به علاوه توانایی کار با هر دو نوع حافظه های DDR2 و DDR3 را نیز دارد. مهمترین قابلیت اضافه شده به X38 ، پشتیبانی از رابط جدید PCIe 2.0 است. هر مسیر این رابط جدید توانایی انتقال ۵۰۰ مگابایت در ثانیه اطلاعات را دارد که دو برابر نسل قبلی آن یعنی PCIe 1x است. البته نسل کنونی کارت های گرافیک از این قابلیت بهره ای نمی برند و بازدهی این تکنولوژی را در آینده و در کارت گرافیک های جدیدتر خواهید دید. کارت های گرافیک PCIe 1x با شیار های جدید PCIe نسخه ۲ مشکلی ندارند و روی آنها به درستی کار می کنند.
قابلیت جدید X38، پشتیبانی از تکنولوژی CrossFire در حالت ۱۶x برای هر کارت است! چیپست های قبلی اینتل در حالت CrossFire از حالت ۱۶x-4x استفاده می کردند اما X38 قادر است دو کارت گرافیکی رادئون را همزمان در سرعت کامل راه بیندازد. با توجه به کاهش نسبی قیمت حافظه های DDR3 و افزایش فرکانس و در نتیجه کارایی آنها، کاربران تمایل بیشتری به خرید این نوع حافظه ها از خود نشان می دهند. به همین دلیل مدل های DDR3 مادربورد های X38 نسبت به مدل های DDR3 مادربورد های P35 ، افزایش یافته اند. با این حال در کشور ما با توجه به به اینکه قیمت حافظه های DDR3 بسیار بالاست، کمتر کسی به فکر خرید یک مادربورد سازگار با DDR3 است.
درباره مادربورد بیشتر بدانیم…
می توان مادربورد ها را با توجه به نوع پردازنده قابل پشتیبانی توسط آن مادربورد یا در اصطلاح سوکت پردازنده پشتیبان از هم متمایز کرد. دو دسته اصلی مادربورد ها برای سیستم های دسکتاپ در این قسمت، مادربورد های سوکت AM2 و سوکت LGA 775 برای پردازنده های AMD و اینتل هستند.
با توجه به این دسته بندی یک نکته بسیار مهم در مورد کارایی مادربورد های مربوط به یک سوکت را در نظر گرفت. برخلاف تصور اکثر کاربران، اکثر مادربورد های مربوط به یک سوکت پردازنده با هر قیمتی دارای کارایی کلی بسیار نزدیک هستند. منظو از کارایی کلی، آنچه است که به کارایی حافظه، پردازنده و کارت گرافیک بر میگردد. این بدان معناست که اگر شما حافظه، پردازنده و کات گرافیکی یکسانی را روی مادربورد های مختلف نصب کنید کارایی این سه قطعه روی مادربوردهای مختلف بسیار نزدیک به هم است و اختلاف کارایی به ندرت به ۱۰ درصد می رسد. حتی کارایی در مورد درگاه های موجود روی مادربوردهایی با چیپست های گوناگون نیز در اغلب موارد بسیار نزدیک به هم است و اختلاف کارایی های بسیار چمگیر تنها در برخی موارد خاص وجود دارد.
با این حساب، اختلاف دو مادربورد ۱۰۰ و ۲۰۰ هزار تومانی سوکت AMD، نه تنها لزوما در کارایی نیست، بلکه در اکثر موارد نیز اختلاف اصلی به کارایی کلی مادربورد برنمیگردد.
همه چیز درباره مادربورد :. اگر دقت کرده باشید، معمولا مادربورد های مختلف از برند های گوناگون با چیپست یکسان، دارای قیمت های بسیار نزدیک هم هستند. این موضوع به این دلیل است که که هر چیپست مادربورد دارای یک سری مشخصات و ویژگی ها است که با توجه به آنها امکانات مختلفی را فراهم میکند. با توجه به این قابلیت ها، به یک سری مواد اولیه و قطعات خاص روی مادربورد نیاز است که هر برند سازنده ای ملزم به، به کارگیری آنها است.
بعد از چیپست، امکانات موجود روی بورد میتواند سبب افزایش قیمت مادربورد شوند. مثلا وجود یک سیستم خنک کننده پیشرفته لوله ای طراحی های خاص این نوع خنک کننده ها تنها روی مادربورد های گران قیمت دیده میشود. چیپست P965 اینتل به تنهایی قادر به فراهم کردن ۴ پورت SATA II است. برخی برندها با به کارگیری یک چیپست اضافی دیگر تعداد بیشتری پورت SATA II را فراهم میکنند. چیپست اضافی ذکر شده، قیمت مادربورد را افزایش می دهد.
نوع چیپست صوتی به کار گرفته شده روی مادربورد نیز روی قیمت مادربورد تاثیر دارد. برخی از مادربورد های ساخت MSI که از چیپست های صوتی ساخت کریتیو بهره می برند، قیمت نسبی بالاتری نسبت به مادربورد های مشابه دارند. امکاناتی از این دست روی مادربورد ها زیاد هستند. برخی از این امکانات منحصر به یک برند خاص و برخی دیگر نیز در بین محصولات چندین برند دیده می شود. همچنین امکانات جانبی روی مادربورد، لزوما فیزیکی نیستند. مثال اصلی این موضوع امکانات داخل بایوس مادربورد است. هرچه داخل بایوس کامل تر و امکان تغییر جزئیات بیشتری فراهم باشد، قیمت مادربورد مربوطه نیز افزایش می یابد. به همین دلیل است مادربورد هایی ه قابلیت اورکلاک بالایی دارند، قیمت بالاتری هم دارند. البته در این نوع مادربورد ها ممکن است برای ایجاد قابلیت اورکلاک بالا، برخی از قطعات به کار گرفته شده نیز متفاوت باشد.